Christiaan Huygens

Christiaan Huygens heeft opmerkelijke bijdragen geleverd aan de wetenschap. Heel bekend is de uitvinding van het slingeruurwerk. De uitvinding is gebaseerd op het inzicht dat een aan een koord of ketting slingerend gewicht een karakteristieke periode (of ' trillingstijd') heeft. Voor kleine uitwijkingen, is deze periode onafhankelijk van de uitwijking en gelijk aan  , waar l de lengte van de slinger en g de versnelling van de zwaartekracht.

In een kleine, permanente tentoonstelling in Hofwyck in Voorburg en tijdelijk in een grote aan Constantijn en Christiaan gewijde tentoonstelling in de Grote Kerk in Den Haag is te zien dat Christiaan zich afvroeg of het mogelijk was een slingeruurwerk te maken waarbij de periode helemaal onafhankelijk was van de uitwijking. Hij vermoedde dat het gewicht van de slinger op een cycloidebaan moest bewegen om dit te bereiken. (Een cycloide is de baan beschreven door een punt op een voortrollende cirkel, denk aan het ventiel van een fietswiel.)

Christiaan had gelijk. Het lukte hem (net) niet het formele bewijs te leveren. De benodigde wiskunde werd later door Newton (en Leibniz) ontwikkeld, maar het is indrukwekkend om te zien hoe hij het probleem aanpakte. (Nog indrukwekkender is zijn ontdekking van de ringen van Saturnus, maar dat is een ander verhaal).

Ik was niet op de hoogte van het ' cycloide-probleem', het behoort niet tot de standaardproblemen die behandeld worden in de natuurkundeopleiding. (Of ik heb het gemist...) Ik heb plezier beleefd aan het oplossen van het probleem. Hier kan de oplossing gevonden worden:
http://www.nikhef.nl/~h02/huygens_cycl.pdf

Jos Engelen

8/7/2013